Anh Lê Văn Nam (Thanh Hoá) hỏi: Con tôi sinh ngày 02/12/1997. Vào ngày 25/10/2013, do nghe theo bạn bè rủ rê nên con tôi đã tham gia vào việc cướp giật điện thoại của người đi đường. Trị giá chiếc điện thoại theo Công an cho biết là hơn 10 triệu đồng(hiện chiếc điện thoại không thu hồi được). Sau khi con tôi bị bắt hơn 10 ngày Cơ quan cảnh sát điều tra mới thông báo (bằng điện thoại ) cho gia đình tôi biết sự việc. Vậy, việc làm này của Cơ quan cảnh sát điều tra có đúng pháp luật không? Gia đình chúng tôi có phải bồi thường tiền (giá trị của chiếc điện thoại) cho người bị hại không?
Vấn đề của Chị được Luật sư – Thạc sĩ Phùng Thị Hoà (Trưởng Văn phòng Luật Sư Chợ Lớn – 35 Trần Thiện Chánh, P. 12, Quận 10, Tp. Hồ Chí Minh) trả lời như sau:
Trên cơ sở dữ kiện mà Anh đã trình bày, chúng tôi xin được trả lời Anh như sau:
– Do con Anh sinh vào ngày 02/12/1997, nên vào thời điểm thực hiện hành vi phạm tôi cháu mới hơn 15 tuổi, do đó cháu được hưởng chế định xử lý đối với người chưa thành niên phạm tội. Trước hết, nếu Cơ quan cảnh sát điều tra chỉ thông báo cho gia đình Anh( bằng điện thoại) về việc con Anh đã phạm tội và bị bắt sau khi sự việc đã xảy ra hơn 10 ngày là trái với quy định của pháp luật; cụ thể tại điều 85 Bộ luật tố tụng hình sự đã quy định “Người ra lệnh bắt, cơ quan điều tra nhận người bị bắt phải thông báo ngay cho gia đình người đã bị bắt, chính quyền xã, thị trấn hoặc cơ quan, tổ chức nơi người đó cư trú hoặc làm việc biết. Nếu thông báo cản trở việc điều tra thì sau khi cản trở đó không còn nữa, người ra lệnh bắt, Cơ quan điều tra nhận người bị bắt phải thông báo mgay”. Trong trường hợp cụ thể, con Anh không rơi vào trường hợp “thông báo cản trở việc điều tra”. Vì vậy, ngay tại thời điểm con Anh bị bắt, người ra lệnh bắt phải thông báo ngay cho gia đình Anh biết. Bên cạnh đó, trong suốt quá trình điều tra vụ án, khi Điều tra viên tiến hành hỏi cung con Anh thì đều phải thông báo trước cho đại diện của gia đình Anh biết về thời gian, địa điểm hỏi cung để đảm bảo sự có mặt của đại diện gia đình Anh.
– Trong vụ án hình sự này, ngoài việc con Anh cùng các bị cáo khác phải chịu trách nhiệm về mặt hình sự thì còn phải gánh chịu trách nhiệm bồi thường dân sự là giá trị của chiếc điện thoại đã bị cướp giật. Do đây là một vụ án hình sự do nhiều người cùng gây ra( vụ án đồng phạm) nên ngoài trách nhiệm hình sự mỗi bị cáo phải gánh chịu, tương ứng với tính chất, mức độ, vai trò, hành vi thực tế của từng bị cáo thì các bị cáo còn phải liên đới bồi thường cho người bị hại. Trách nhiệm bồi thường của từng người cùng gây thiệt hại được xác định tương ứng với mức độ lỗi của mỗi người; nếu không xác định được mức độ lỗi thì họ phải bồi thường thiệt hại theo phần bằng nhau. Do khi thực hiện hành vi phạm tội con Anh đang ở độ tuổi vị thành niên nên trách nhiệm bồi thường thiệt hại sẽ do cha mẹ chịu trách nhiệm bồi thường nếu con Anh không có tài sản riêng hoặc có nhưng không đủ để bồi thường.