Công việc kinh doanh ngày càng phát triển nên các doanh nghiệp thường muốn mở rộng quy mô, phạm vi hoạt động trong đó có hình thức mở thêm chi nhánh hoặc văn phòng đại diện. Trong thực tế giải quyết các tranh chấp phát sinh từ hợp đồng đã ký với chi nhánh thì việc khởi kiện như thế nào cho đúng là một trong những vấn đề cần lưu ý đối với doanh nghiệp.
Chi nhánh ký hợp đồng thì kiện ở nơi đặt chi nhánh hay trụ sở?
Trước hết phải xác định các bên có thoả thuận về cơ quan giải quyết tranh chấp hay không. Nếu các bên tranh chấp có thoả thuận trọng tài thì vụ việc sẽ do trọng tài giải quyết. Nếu các bên không có thoả thuận trọng tài hoặc thoả thuận trọng tài bị vô hiệu hoặc thoả thuận trọng tài không thực hiện được thì vụ việc sẽ do Toà án giải quyết.
Đối với việc khởi kiện chủ thể nào để yêu cầu giải quyết tại Toà án?
Theo quy định tại khoản 1 Điều 44 Luật Doanh nghiệp 2020: Chi nhánh là đơn vị phụ thuộc của doanh nghiệp, có nhiệm vụ thực hiện toàn bộ hoặc một phần chức năng của doanh nghiệp, bao gồm cả chức năng đại diện theo ủy quyền. Ngành, nghề kinh doanh của chi nhánh phải đúng với ngành, nghề kinh doanh của doanh nghiệp.
Theo quy định tại Khoản 1, Điều 84 BLDS 2015: Chi nhánh, văn phòng đại diện là đơn vị phụ thuộc của pháp nhân, không phải là pháp nhân.
Căn cứ các quy định nêu trên thì chi nhánh không có tư cách pháp nhân nên không phải là đương sự trong vụ án. Do đó, trong trường hợp khởi kiện thì Người khởi kiện/nguyên đơn cần khởi kiện Doanh nghiệp với tư cách người bị kiện/bị đơn, không khởi kiện chi nhánh.
Đối với việc khởi kiện tại Toà án nào có thẩm quyền giải quyết ?
Theo quy định tại điểm b khoản 1 Điều 40 Bộ luật Tố tụng dân sự 2015: “Nếu tranh chấp phát sinh từ hoạt động của chi nhánh tổ chức thì nguyên đơn có thể yêu cầu Toà án nơi tổ chức có trụ sở hoặc nơi tổ chức có chi nhánh giải quyết”.
Theo quy định trên, Tòa án nơi doanh nghiệp có trụ sở hoặc nơi có chi nhánh đó sẽ có thẩm quyền giải quyết khi có tranh chấp phát sinh từ hợp đồng ký kết với chi nhánh. Người khởi kiện có quyền lựa chọn Tòa án một trong hai nơi trên để nộp đơn khởi kiện. Quy định này nhằm tạo sự thuận tiện hơn cho nguyên đơn, họ có thể lựa chọn Tòa án nơi thuận tiện nhất cho mình để khởi kiện nếu trong trường hợp chi nhánh và trụ sở doanh nghiệp không nằm trong một tỉnh, thành phố.
Nguyễn Anh Vũ